اختصاصی حکایت گیلان | ابوالفضل رضایی: در سلسله گزارشهایی پیش از این درباره مشکلات، آسیبها و موانع توسعه شهرستانهای استان پرداخته بودیم. این بار به شهرستان رودبار آمدهایم تا با همراهی و شنیدن نقطه نظرات شهروندان و فعالان اجتماعی و سیاسی به دسته بندی هر یک از آنان پرداخته تا از ورای آن مهمترین دغدغه و مولفه های قابل اتکا، از منظر "دیدهبان عمومی" مورد بررسی و نقد صورت گیرد.
شهرستان رودبار، طبق سرشماری سال ۱۳۹۵ با جمعیتی قریب به ۹۵ هزار نفر و با گستردگی جغرافیایی ۲,۵۷۴ کیلومتر مربع مساحت واقع در جنوب استان گیلان یکی از نقاط حائز اهمیت سیاسی و اقتصادی به شمار میرود. به سبب وجود رودهای فراوان به ویژه سفیدرود به معنی "سرزمین رودها" مشهور بوده که بسترساز موقعیتها و یا تهدیدهایی روبرو است، که اقتصاد آن متکی بر صنعت کشاورزی و دامداری، گردشگری و از دیرباز میزبان شرکتهای صنعتی بوده است.
در این گزارش به بررسی امکانات و مجموع عللهای عدم دستیابی به توسعه و در ادامه نقطه نظرات شهروندان را خواهیم داشت، در ابتدای گزارش به نکته تامل برانگیزی برخورد کردیم که شاید در بررسی گزارشهای پیشین راجع به شهرستانها، کمتر قابل طرح بوده و آن " مهاجرت" بیرویه به دلیل نبود زمینه اشتغال و یا کم برخورداری از امکانات رفاهی میباشد.
بودجه کشور بر اساس سرانه جمعیت اختصاص مییابد و شهرستان رودبار علیرغم برخورداری از ۱۷ درصد خاک گیلان به دلیل مهاجرت مردم از نظر جمعیت، در ردیف یازدهم را در بین شهرستانهای گیلان دارد و همین امر در عقب ماندگی از دستیابی به فرصتها و امکانات موثر بوده است.
یکی از شهروندان رودبار در گفتگو با حکایت گیلان گفت: شهرستان رودبار قبل از زلزله ۳۱ خرداد ۶۹ به دلیل وجود کارخانجات "کفش گنجه"، "چرم گیلان پرسیت"، "کارخانه ۳۰۰ تنی سیمان لوشان"، "معدن زغال سنگ سنگرود" مهاجر پذیر بود. و نزدیک بود به فرماندار کل تبدیل شود! اما تمامی موارد مطروحه بعد از زلزله تعطیل شد و کارگران آنجا به خیل بیکاران اضافه و باعث مهاجرت مردم از منطقه را به دنبال داشته است.
در ادامه این گزارش عواقب زلزله سال ۶۹ همچنان یکی از موارد دغدغه شهروندان بوده و معتقدند: اکثر به اتفاق راههای شهرستان در زمان زلزله به صورت فورسماژور ساخته شده و نیازمند بازسازی ویژه را دارد.
فعالان اجتماعی و سیاسی شهرستان رودبار نیز به موارد متعددی اشاره داشتند از جمله به مشکل آب شرب که شاید برای خیلی از خوانندگان این گزارش تعجب برانگیز قلمداد شود؛ مگر میشود شهری که به سرزمین رودها معروف است از نبود "آب شرب" در رنج باشد. یک فعال اجتماعی در این باره گفت: در حال حاضر بزرگترین مشکل شهرستان رودبار مشکل آب شرب است که به دلیل خشکسالی و و تغییرات فصلی، کاهش نزولات برف و باران اکثریت چشمهها خشک شده و بسیاری از روستاهای شهرستان با مشکل جدی کمبود آب شرب مناسب مواجهه هستند و البته ناگفته نماند شهرهای دیگر شهرستان نیز از این مشکل مبرا نیستند.
این فعال اجتماعی در ادامه گفتگو اظهار داشت: فرسودگی خطوط انتقال آب، شکستگی لولهها یکی از موارد داخلی شهرهای درگیر این معضل میباشد و اگر ساخت سد دیورش هر چه سریعتر پایان یابد، میتواند ۵ شهر شهرستان رودبار و حدود ۲۰ روستا را در آینده از کمبود آب شرب نجات دهد. ایشان در پایان گفت: در بخش کشاورزی نیز چون اکثریت زمینهای کشاورزی به صورت دیم بود و به دلیل کمبود بارش نیاز به تغییرات الگوی کشت است و از مخاطرات کمبود آب در آینده شهرستان ابراز ناراحتی نمود.
در بخش دیگر این گزارش یکی از اهالی رودبار با انتقاد از عملکرد و رویکرد مسئولان اجرایی و نظارتی استان افزود: بخش اعظمی از مسیر اصلی شهرستان رودبار در بخش مرکزی، از لوشان تا ابتدای امامزاده هاشم به دلیل مجاورت با رودخانه سفیدرود، آزادراه، راه آهن و خط لوله انتقال گاز جز حریم بوده و برخی شهرها خصوصاً رودبار با مشکلات فراوانی روبرو است، ولی با همه این محدودیتها، فرصتهای بیشماری رودبار دارد و میتواند در زمره موفقترین شهرستان گیلان قرار بگیرد؛ به دلیل سوء مدیریت و همچنین نگاه فرزند خواندگی گیلان به رودبار را یکی از مهمترین موانع رشد و توسعه این شهرستان نام برد و تصریع کرد: ۷۰ درصد معادن گیلان، آبیاری ۱۸۰ هزار هکتار از اراضی شالیزاری استان (سفیدرود)، سد آیت الله بهجت و تامین آب شرب بسیاری از شهرهای استان، تولید سه نوع برق آبی، بادی و حرارتی و... متاسفانه رودبار بهره چندانی از این مواهب و فرصتها نبرده است.
از منظر ثبات مدیریتی در شهرستان و عملکرد چهارگانه بخشداریها، ادارات و فرمانداری نیز یکی از فعالان سیاسی با اعلام اینکه، به جز ۴ بخشداری مناطق که مدتی با سرپرستی اداره میشد در اکثر ادارات شاهد ثبات مدیریتی بودهایم، افزود: مدیریت عالی شهرستان نیز دارای ثبات بوده اما اتفاق خاصی رخ نداده و رودبار نسبت به گذشته بیشتر شاهد مشکلات و عقب ماندگی و حواشی بوده است.
همانطور که اشاره خواهد شد ۸۰ درصد مردم منطقه وابستگی به اقتصاد کشاورزی و از جمله پرورش و تولید فراآوردههای زیتون دارند. سطح زیر کشت محصول زیتون در شهرستان رودبار قریب به ۸ هزار هکتار و با ۲۲ هزار بهرهبردار بوده، که نشان دهنده اهمیت این بخش در حوزه کسب و کار است.
گفتنی است ۱۰ کارخانه روغن کشی زیتون و بیش از ۱۰۰ کارگاه تولید فرآوردههای زیتون در شهرستان به فعالیت مشغولند، همچنین در بخش تولید گوشت قرمز و سفید، تولید شیر طبق جدول ذیل اعلام میگردد:
شهرستان رودبار با توجه به استعداد و قابلیت ذاتی و طبیعی در صنعت گردشگری و برخورداری از مناظر تاریخی فرهنگی و طبیعی ویژه، نقش و جایگاه مهمی در صنعت گردشگری دارد که نیازمند بسترسازی و سرمایهگذاری و توجه بیشتر در این حوزهها است.
مع الوصف نارضایتی افکار عمومی نسبت به کارگزاران دولتی، نشات گرفته از انباشت مطالبات و عدم مدیریت صحیحِ دغدغه های شهروندان توسعه شهرستان را به هاله ای از ابهام برده است.
و همچنان بحث آزاد راه و تبعات اقتصادی و محیطی و فرهنگی و یا مشکلاتی اعم از کم توجهی به زیرساخت هایی چون راه مناسب و مشکل آب شرب و سرمایه گذاری با ثبات در بخش گردشگری، مهمترین عوامل توسعه نیافتگی و نقل مباحث اهالی آن منطقه است.
شیرابه های تموشل روی سفره های مردم